Rusland en China zijn autocratieën en de Verenigde Staten glijdt ernaar af, zeggen ze. Hoe kun je een autocratie herkennen? Is een sterke leider een zegen en wat is de impact op de democratie?
We hebben hierover wat bronnen op een rijtje gezet.
Gideon Rachman, Het tijdperk van de sterke man, hoe de cultus van de leider de democratie bedreigt (2022.) Rachman was verbonden aan de BBC, The Economist en werkt tegenwoordig voor Financial Times. In zijn boek beschrijft hij een nieuwe stijl van leiderschap aan de hand van portretten van o.a. Poetin, Xi Jinping, Modi, Orban, Trump, Netanyahu, Merkel, Macron en Steve Bannon. Leidt hun vorm van leiderschaptot oorlog of economische instorting? Welke krachten kunnen sterke mannen in toom houden en is het tij nog wel te keren?
How Democracies Die (2018) is geschreven door politicologen Steven Levitsky en Daniel Ziblatt van Harvard University. Het is een klassieker over hoe gekozen leiders het democratisch proces geleidelijk kunnen ondermijnen om hun macht te vergroten. Grote kranten als the Economist, Washington Post, Wall Street Journal en Guardian noemden het een van de belangrijkste boeken van het jaar. Het zal je niet verbazen dat het huidige universitaire verzet tegen Trump aangevoerd wordt door hun werkgever, Harvard university.
Nog zo’n klassieker, uit 2014, is The myth of the strong leader, political leadership in the modern age van Archie Brown, emeritus professor van Oxford University. Hij legt uit dat we teveel credits geven aan stevige, charismatische leiders, zoals Roosevelt, Gorbachev, Thatcher, Blair en Trump, en wat voor problematische consequenties dat heeft voor de samenleving.
Beatrice de Graaf (hoogleraar geschiedenis van de internationale betrekkingen) legt in dit interview (video hieronder) in Buitenhof van 13 april 2025 glashelder uit hoe de wereld is veranderd van een liberale wereldorde naar chaos. Meer Buitenhof interviews op zondagochtend om 12:00 uur of op YouTube.